2021 był rokiem wyjątkowego ożywienie gospodarczego, jednak równocześnie nadal stosowano klauzulę poważnego spowolnienia gospodarczego, zawartej w pakcie stabilności i wzrostu (SGP).
Wytyczne fiskalne na 2021 r. zawierała pobieżną wzmiankę o średnioterminowej stabilności, ale nie zawierały praktycznych wskazówek.
Wzrost zadłużenia wynikał głównie ze znacznej akumulacji gotówki w praktycznie wszystkich państwach członkowskich, związanej z zapobiegawczymi pożyczkami państw oraz faktycznym zawieszeniem unijnych reguł fiskalnych. Chociaż wzrost gospodarczy okazał się wyższy niż wcześniej oczekiwano, nie doprowadził do odpowiedniej poprawy sytuacji budżetowej.
W 2020 roku, aby walczyć ze skutkami pandemii, Państwa Członkowskie zdecydowanie zareagowały, wdrażając w 2020 r. bezprecedensowe wydatki fiskalne.
Jednak w 2021 roku niedostosowanie polityki fiskalnej do sytuacji spowodowało, że w strefie euro „strukturalny budżet pierwotny” pogorszył się o kolejne ½ % PKB.
Rada Fiskalna podkreśla potrzebę jak najszybszego określenia, kiedy i jak powrócić do podejścia opartego na twardych zasadach. Dotyczy to przede wszystkim zastosowania klauzuli poważnego spowolnienia gospodarczego, która została przedłużona do końca 2023 r. bez wystarczającego uzasadnienia ekonomicznego. EFB krytykuje tą decyzję, za szczególnie niepokojącą uznając zmniejszoną uwagę wobec perspektywy średnioterminowej.
Zdaniem EFB kluczowe jest ograniczenie ryzyka szkodliwych skutków ubocznych polityki fiskalnej w krajach, które pozwoliły na wzrost długu publicznego do bardzo wysokich poziomów – w tym wpływ krajowej polityki fiskalnej na inflację w strefie euro. EFB uważa również, że cel określony w Traktacie, jakim jest zapobieganie poważnym błędom w polityce fiskalnej uległ niestety rozmyciu – poprzez koncentrowanie się na drobnych wykroczeniach przeciwko dyscyplinie budżetowej.
Konieczne jest więc kompleksowe podejście do reformy zarządzania gospodarczego. Musimy jednak zwrócić uwagę, że proponowana reforma jawi się jako dość radykalna i kompleksowa.
W swoich pytaniach do EFB skupiłam się na genezie inflacji w Europie i jej związku z prowadzoną polityką fiskalną oraz na kwestii, jak postulowane przez EFB reformy wpłynęłyby na kraje UE, w tym na Polskę.
